Szapocznikow. Stan nieważkości / No Gravity

  • Szapocznikow. Stan nieważkości / No Gravity

    fot. Krzysztof Bieliński

Spektakl jest emocjonalnym komentarzem do życia i dzieła najważniejszej polskiej rzeźbiarki dwudziestego wieku, Aliny Szapocznikow.

Biografia artystki to z jednej strony doświadczenie getta, obozów, choroby nowotworowej, a z drugiej strony międzynarodowa kariera w dwóch systemach politycznych, oraz znajomość z najwybitniejszymi przedstawicielami kultury jej czasu. Życie jej wydaje się być nieustanną walką z przeznaczeniem, ciągle ponawianą próbą wykraczania poza wyznaczone granice, ciągłym poszukiwaniem nowych obszarów doświadczenia w życiu i sztuce.

Wysocka śledzi motywy obecne w sztuce Szapocznikow, by je przetworzyć przez medium teatru. Ten spektakl to coś więcej niż dokument teatralny, to odniesienie do jednej z najbardziej niezwykłych biografii w kulturze, obserwowanie związków między życiem a sztuką, badanie interpretacji, jakim przez lata poddawana była Alina Szapocznikow i jej dzieło, badanie tego, jak była postrzegana przez świat, w którym historię sztuki najczęściej opisywano z męskiej perspektywy.

Wypowiedź ta staje się równocześnie komentarzem do współczesnej rzeczywistości. Tym samym stara się określić, jakie są możliwości funkcjonowania dla kobiety-artystki, która z jednej strony nie chce być definiowana przez swój wygląd i swoją płeć, a z drugiej strony ma świadomość tego, że jej własna cielesność jest punktem, od którego zaczyna się każda jej wypowiedź.

Recenzje spektaklu

 

Wysocka zrobiła znakomitą rzecz: przyjrzała się Alinie Szapocznikow z bardzo daleka, z perspektywy odległej, choć jednocześnie własnej. Używając metaforyki tego spektaklu, można powiedzieć, że razem ze swoją bohaterką straciła przyczepność i poszybowała w górę. To umożliwiło jej spojrzenie na życie i twórczość Szapocznikow nie poprzez drobne polityczne uwikłania, nie przez romanse czy historię prześladowań i żydowskość, ani nawet poprzez ciało i chorobę, ale z perspektywy gender. W tej perspektywie mieszają się wszystkie wymienione problemy, tylko nie leżą tam poukładane jak w
szufladzie, ale splatają się, nakładają.

- Dorota Jarecka, Didaskalia, “Wysocka. Stan nieważkości”, nr 121-122/2014

„Szapocznikow. Stan nieważkości” Barbary Wysockiej jest rozpisanym na dwójkowe dialogi lirycznym seansem, w którym śmierć przymierza się i testuje na wszystkie możliwe sposoby. W materiale biograficznym użytym w spektaklu tkwił z pewnością kusząco tragiczny potencjał, który najsilniej i najchętniej wybrzmiałby w wysokich i molowych tonach, ale u Wysockiej nie miał na to szans. Reżyserka hamuje oczywiste wzruszenia i rezygnuje z jakiejkolwiek jednoznacznej puenty, zatrzymując widza w przyjemnym niedosycie. Nie ma tu patosu, melodramatycznych wzruszeń, fajerwerków,  egzaltowanych laurek. Nie ma też wiernopoddańczych zapędów dokumentalnych –  jest eksperyment i próba zrekonstruowania artystycznego idiomu artystki.

- Anka Herbut, ”Wszystko, co jest nieruchome, cierpi”, www.dwutygodnik.com

CENTRALA tworzy spektakle - aktualne i nowatorskie dzieła, wykraczające poza normy pod względem treści, estetyki oraz relacji produkcji. CENTRALA działa w sektorze prywatnym, ale ma misję publiczną. Spektakle CENTRALI można zobaczyć na scenach współpracujących z nią instytucji oraz na festiwalach.

CENTRALĘ tworzą ludzie, którzy chcą budować nowe jakości. Zamiast walczyć ze skamieniałymi strukturami, tworzą coś odrębnego.

CENTRALA współpracuje z instytucjami publicznymi i prywatnymi, znajdując sposoby, by elastycznie wykorzystać zasoby różnych podmiotów w procesie tworzenia sztuki. Jej partnerami są: Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Nowy Teatr w Warszawie, Muzeum Historii Żydów Polskich, Teatr Polski we Wrocławiu, Sinfonietta Cracovia, Muzeum Powstania Warszawskiego, Teatr Nowy w Łodzi, Teatr Powszechny w Warszawie.

CENTRALA rozumie, że kontekst determinuje sens. Rama jest tak samo ważna jak obraz i nie ma sensu pokazywać nowych obrazów w starych ramach. CENTRALA wymyśla nie tylko nowe obrazy, dźwięki i myśli, ale też nowe konteksty instytucjonalne i ekonomiczne. Tworząc nową sztukę, stwarza nowy typ instytucji - elastyczny, zorientowany na projekty a nie na biurokrację.

CENTRALA jest przejrzysta i niezależna. CENTRALA pragnie naruszać hierarchie, tworzyć nowe pojęcia, wzbudzać niepokój i dawać przyjemność.

CENTRALA produkuje spektakle ambitne a zarazem popularne; demokratyczne a jednocześnie krytyczne.

Formalnie CENTRALA jest wspólną inicjatywą dwóch firm: Andergrand Media Spektakle oraz Agencji Artystycznej GAP. Powstała z inicjatywy Michała Zadary w roku 2013.

Więcej informacji na www.centralateatr.pl