Symbolizm i modernizm przez pryzmat lokalności
Debata z udziałem Kateryny Iakovlenko, Giedrė Jankevičiūtė, Natalii Sielewicz, Piotra Słodkowskiego

  • Symbolizm i modernizm przez pryzmat lokalności

    Jewmen Pszczeczenko, Panel dekoracyjny, lata 20. XX w., gwasz na papierze, (reprodukcja dzięki uprzejmości Biblioteki Sztuki Ukraińskiej), Narodowe Muzeum Ukraińskiej

Muzeum Sztuki Nowoczesnej zaprasza na debatę towarzyszącą wystawie „Opowieści okrutne. Aleksandra Waliszewska i Symbolizm Wschodu i Północy”.

 

Rozmowa poświęcona będzie rdzennym modernizmom: wpływom lokalnych ruchów artystycznych, miejscowych tradycji literackich, duchowych i folklorystycznych na alternatywne wobec zachodniego kanonu wcielenia modernizmu. W rozmowie udział wezmą badaczki Giedrė Jankevičiūtė i Kateryna Iakovlenko, historyk sztuki Piotr Słodkowski oraz Natalia Sielewicz, jedna z kuratorek wystawy.

Obecni na wystawie artyści budowali własne, rozpoznawalne bałtosłowiańskie scenerie, konsekwentnie podkreślając swoistość i siłę rdzennych pejzaży, legend i baśni.

Twórczość artystów takich jak Mykoła Muraszko, Mikalojus Čiurlionis, Kristjan Raud, Jaroslav Panuška, Edward Okuń położyła podwaliny pod autonomiczną kulturową i historyczną tożsamość narodów, z których się wywodzili. Chociaż wielu spośród twórców prezentowanych w Opowieściach okrutnych wyjeżdżało z rodzinnych miejscowości do kulturalnych metropolii jak Petersburg, Paryż czy Drezno po nauki i kontakty towarzyskie, to wypracowali własne języki i tradycje artystyczne, które miały wywrzeć wpływ na tworzenie się nowych stylów w Kijowie, Pradze, Krakowie, Wilnie, Rydze, Tallinie i innych miastach. Co więcej, bałtyccy i wschodnioeuropejscy symboliści tworzyli formę figuratywną silnie osadzoną w lokalnych idiomach alegorii i ludowych podań, dzięki czemu wychodzili poza elitaryzm świata sztuki.

W jaki sposób przeciwdziałać krzywdzącym kliszom i podziałom na centra i peryferie? Jak oddać sprawiedliwość dziejową artystom i artystkom? To tylko niektóre z pytań nad którymi pochylimy się i które nabierają szczególnej mocy w kontekście aktualnie trwającej inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

Dyskusja odbędzie się w języku angielskim.
 

Kateryna Iakovlenko
Badaczka kultury wizualnej i pisarka. Pracowała jako zastępczyni redaktora internetowego "The Day Newspaper" (2013-14), kuratorka i kierowniczka programowa projektu badawczego Donbas Studies w Izolyatsia (2014-15) oraz badaczka i kuratorka programów publicznych w PinchukArtCentre (2016-22). Jej zainteresowania badawcze dotyczą sztuki w czasie przemian politycznych i wojny oraz eksplorują optykę kobiecą i genderową w kulturze wizualnej. Była redaktorką książek: Gender Research (2015), Why There Are Great Women Artists in Ukrainian Art (2019), Euphoria and Fatigue: Ukrainian Art and Society after 2014 (współredakcja z Tatianą Kochubińską, 2019) oraz Curatorial Handbook (współredakcja z Oleksandrą Pogrebnyak i Dmytro Chepurnym, 2020), Nikita Kadan. Kamień uderza w kamień (2021). Była główną kuratorką ukraińskiej edycji projektu Secondary Archive (2021). Obecnie pełni funkcję Visiting Fellow w Institute of Human Sciences w Wiedniu.

Prof. Dr Giedrė Jankevičiūtė
Historyczka sztuki i kuratorka wystaw mieszkająca w Wilnie i Rzymie. Głównym obszarem jej zainteresowań zawodowych jest sztuka, architektura i wzornictwo Europy Środkowo-Wschodniej XIX i XX wieku. Jest czołową pracowniczką naukową w Departamencie Historii Sztuki i Kultury Wizualnej Litewskiego Instytutu Badań nad Kulturą oraz profesorką historii sztuki w Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie. Opublikowała kilka monografii i liczne artykuły na temat litewskiego modernizmu w litewskiej, łotewskiej, estońskiej, niemieckiej, polskiej, brytyjskiej, ukraińskiej i amerykańskiej prasie naukowej, była kuratorką wystaw w litewskich, polskich, włoskich, niemieckich i indyjskich muzeach i galeriach, redagowała ich katalogi. Obecnie pracuje nad monografią sztuki litewskiej i sceny artystycznej w przededniu i w czasie II wojny światowej.

Dr Piotr Słodkowski
Adiunkt w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Autor książki Modernizm żydowsko-polski. Henryk Streng / Marek Włodarski a historia sztuki (2019). Współredaktor trzytomowej publikacji Czas debat. Antologia krytyki artystycznej z lat 1945–1954 (2016) i redaktor tomu Przestrzeń społeczna. Historie mówione Złotego Grona i Biennale Sztuki Nowej (2014). Jego pracę wyróżniano w Konkursie SHS im. Szczęsnego Dettloffa (2017, 2018). Jest finalistą Nagród Naukowych POLITYKI (2019) i laureatem w Konkursie Majera Bałabana (2020). Jego zainteresowania skupiają się na sztuce po 1939 roku oraz złożonych relacjach między Zagładą, modernizmem, sztuką zaangażowaną i realizmem socjalistycznym.
 

Wystawa i inne archiwalne wydarzenia towarzyszące:

DzieńGodzinaNazwa wydarzeniaMiejsce wydarzenia
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie„Opowieści okrutne. Aleksandra Waliszewska i symbolizm Wschodu i Północy” MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
16:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po angielsku/Guided tour in English MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
14:00 Oprowadzania Екскурсія українською мовою Oprowadzanie po ukraińsku MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
16:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
17:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie„Opowieści okrutne. Aleksandra Waliszewska i symbolizm Wschodu i Północy” MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
17:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie„Opowieści okrutne” MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa
16:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po angielsku/Guided tour in English MUZEUM nad Wisłą
Wybrzeże Kościuszkowskie 22 (Skwer Kpt. S. Skibniewskiego "Cubryny"), Warszawa