Seks, cytadela i krzyż. Życie intymne w wielkich religiach
Z Moniką Bobako rozmawia Patrycja Sasnal
Mona Hatoum, "Miary odległości", 1988 wideo, 15:34 min (praca prezentowana na wystawie "Gdyby dwa morza miały się spotkać")
Rozmowa Patrycji Sasnal z Moniką Bobako jest kolejnym wydarzeniem w letnim cyklu towarzyszącym wystawom „Gdyby dwa morza miały się spotkać” i „After Year Zero”.
W XIX wieku Gustav Flaubert podróżował po Egipcie dla seksualnej rozrywki – w pełnej bigoterii Europie nie mógł znaleźć tak „wspaniałych stworzeń” jak tam, w świecie islamu. Dziś, półtora wieku później, seksualnie wyzwoleni artyści Zachodu oburzają się na muzułmański konserwatyzm. W powszechnej narracji tylko ekstrema charakteryzują życie intymne ludzi Południa – albo wyuzdani, albo pełni zahamowań - seksualną normalność trudno dostrzec.
Spośród czynników kształtujących życie intymne Europejczyków, Arabów i Afrykanów, jeden ma znaczenie szczególne: religia. Dwie wielkie religie - islam i chrześcijaństwo - formowały seksualność mieszkańców obu stron Morza Śródziemnego, ale nie w próżni. Warunki społeczno-polityczne i poziom technologiczny okresowo zwiększały bądź zmniejszały seksualną frustrację.
O tym, jakie są granice zachowań seksualnych w islamie i chrześcijaństwie, jak je zmieniło ostatnie ćwierćwiecze, co to jest seksualna normalność i gdzie jest w niej kobieta, porozmawiamy na podstawie wystaw „After Year Zero” i „Gdyby dwa morza miały się spotkać” oraz książki Shereen El Feki „Seks i cytadela. Życie intymne w świecie arabskim”.
Monika Bobako – doktor filozofii, absolwentka UAM oraz Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie. Adiunkt w Pracowni Pytań Granicznych UAM w Poznaniu. Autorka książki „Demokracja wobec różnicy: multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010. Interesuje się problematyką multikulturalizmu, kwestiami rasy i rasizmu, w tym współczesnej islamofobii, oraz problemami świata postkolonialnego, szczególnie społeczeństw muzułmańskich. Zajmuje się także problematyką feministyczną, zwłaszcza w kontekście filozofii politycznej i socjologii wiedzy. Obecnie w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki realizuje projekt badawczy „Współczesna humanistyka wobec problemu islamofobii w Europie”. Współpracuje z ośrodkami naukowymi w krajach Maghrebu.
Patrycja Sasnal - politolożka i arabistka, kierowniczka projektu "Bliski Wschód i Afryka Północna" w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, stypendystka Fulbrighta w SAIS, Johns Hopkins University w Waszyngtonie, badaczka przy Amerykańskim Uniwersytecie w Bejrucie, wykładowczyni Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się polityką Europy i USA na Bliskim Wschodzie oraz przemianami społeczno-politycznymi w świecie arabskim. Publikowała m.in. w “Al-Ahram”, “Le Monde”, “EUobserver”, “Polityce” i “Gazecie Wyborczej”.
