Róża w panteonie
Trzy scenariusze dla Róży Luksemburg
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza na spotkanie prezentujące alternatywną historię życia Róży Luksmeburg oraz jej wpływu na dzieje Polski.
Róża Luksemburg, polsko-żydowska działaczka i intelektualistka przełomu XIX i XX wieku, uważała, iż pytanie o niepodległość Polski jest nieistotne w kontekście emancypacyjnej obietnicy, jaką jej zdaniem niósł światu rewolucyjny ruch robotniczy. Taki stosunek do „sprawy polskiej” postawił ją poza panteonem myślicieli polskiej niepodległości i jednocześnie tym, co we współczesnej dyskusji o niepodległej Polsce przyjęte i akceptowalne.
Proletariacki uniwersalizm Luksemburg i wypływający z niego stosunek do kwestii narodowej z dzisiejszej perspektywy mogą wydawać się wątpliwe. Z drugiej zaś strony, na tle rosnącego w siłę nacjonalizmu i napięć generowanych przez współczesne formy globalizacji sfera publiczna może korzystać z tradycji uosabianej przez Luksemburg silniej niż kiedykolwiek.
Korzystając z narzędzi świata sztuki i fikcji Katarzyna Górna i Jakub Majmurek spróbują otworzyć polską pamięć na postać i idee Róży Luksemburg. Luksemburg umiera 15 stycznia 1919 roku. To czas rządów Jędrzeja Moraczewskiego, formowania się nowego państwa z ziem trzech zaborów, uwikłania w walki z niemal wszystkimi sąsiadami. Biografia Róży kończy się tam, gdzie zaczyna się historia odrodzonej Polski. Co byłoby jednak, gdyby wydarzenia potoczyły się inaczej? Gdyby Luksemburg nie zginęła w styczniu 1919 roku? Gdyby jej ciało nie wypłynęło w berlińskim kanale?
W czasie spotkania Katarzyna Górna i Jakub Majmurek zaprezentują trzy fikcyjne scenariusze, w których Luksemburg nie umiera, odmieniając historię Polski i świata. Scenariusze przedstawione zostaną w formie wykładu i ilustrujących go inscenizowanych zdjęć. Zdjęcia stanowić będą falsyfikaty polskiej pamięci historycznej, zapraszające do otwarcia jej przez fikcję na to, na co dziś pozostaje ona radykalnie zamknięta.
Po prezentacji odbędzie się dyskusja: czy i jak postać Luksemburg i osnute wokół niej fikcje mogą posłużyć do urefleksyjnienia polskiej pamięci i świadomości?