Retrospektywa Jill Godmilow
„Antonia. Portret kobiety”, „Daleko od Polski”
Kadr z filmu "Daleko od Polski" (1984), Ruth Maleczech jako Anna Walentynowicz, dzięki uprzejmości reżyserki
Legenda amerykańskiego niezależnego kina dokumentalnego Jill Godmilow po raz pierwszy pokaże swoje najważniejsze filmy w Polsce. Kwietniową retrospektywę otworzy spóźniona o przeszło 30 lat polska premiera jej niezwykłego, eksperymentalnego filmu poświęconego „Solidarności” - „Daleko od Polski” (1984).
Program
25 kwietnia 2015
17.30 - „Antonia. Portret kobiety” (1974)
19.00 - „Daleko od Polski” - premiera (1984)
Po projekcji dyskusja „30 lat po ‘Far from Poland’” z udziałem Jill Godmilow i jej gości.
Jill Godmilow to amerykańska reżyserka filmów niezależnych. Była nominowana do Oscara za film dokumentalny „Antonia: Portret kobiety” (1974) o Antonii Brico - pierwszej kobiecie-dyrygentce w historii, wygrała festiwal filmowy w Sundance filmem fabularnym „Czekając na księżyc” (1987) o związku Gertudy Stein i Alice B. Toklas. Jest wybitną teoretyczką gatunku non-fiction, obecnie profesor emerita wydziału Filmu, Telewizji i Teatru University of Notre Dame. Będzie to pierwsza wizyta reżyserki w Polsce po ponad trzech dekadach nieobecności.
Jill Godmilow przyjechała do Polski w 1980 roku, by kręcić swój film „Z Jerzym Grotowskim. Nienadówka”. Rok później sfilmowała jeden z jego parateatralnych eksperymentów, udokumentowany w filmie „Czuwanie”. Już w czasie sierpniowych strajków zrodził się pomysł nakręcenia filmu o Solidarności. Jednak gdy w Nowym Jorku udało jej się zorganizować ekipę filmową i pieniądze na produkcję, ówczesne polskie władze odmówiły jej wizy wjazdowej. Nie zrażona tym, swój film o Solidarności nakręciła w Nowym Jorku.
W ten sposób powstał jeden z najbardziej nowatorskich formalnie dokumentów w historii, łączący wiele gatunków i chwytów filmowych: paradokument z sitcomem, melodramat z komentarzem ekspertów, inscenizację (reenactment) z materiałem znalezionym (found footage). Tematem filmu było w istocie pytanie o to, na czym polega zaangażowanie artysty, na ile może on wiernie reprezentować rzeczywistość i czy w ogóle istnieje jedna, obiektywna historia „Solidarności”? Jest wręcz niebywałe, że tak niezwykły film przez 30 lat żył własnym festiwalowym i akademickim życiem poza Polską i nigdy nie został zaprezentowany polskiej publiczności.
„Antonia. Portret kobiety” to opowieść o Antonii Brico - dyrygentce, nauczycielce i pierwszej w historii kobiecie, która poprowadziła orkiestrę symfoniczną. W latach 30. i 40., zwalczając opór szowinistycznego środowiska muzyki klasycznej, Brico święciła triumfy, dyrygując m.in. w Filharmonii Berlińskiej, Royal Albert Hall czy Metropolitan Opera. W 1934 założyła w Nowym Jorku pierwszą Kobiecą Orkiestrę Symfoniczną. W filmie Antonia - już w podeszłym wieku, zapomniana, dyrygująca lokalną, nieprofesjonalną orkiestrą w Denver - opowiada o swoim niesamowitym życiu, muzyce, polityce i miłości. Film Jill Godmilow, stworzony we współpracy ze znaną piosenkarką folkową Judy Collins, złamał wiele konwencji gatunkowych dokumentu, wprowadzając do narracji elementy animacji, autorefleksji i oryginalny montaż. Film był nominowany do Oscara, a w 2003 roku został wpisany na listę filmów budujących dziedzictwo kulturalne USA Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych.
Polityczne zaangażowanie, performatywny wymiar sztuki i działalności publicznej oraz kwestia płci to najważniejsze motywy twórczości Jill Godmilow. W ramach retrospektywy, oprócz wspomnianych filmów, pokażemy także: „Czego uczy Farocki” (1998) - odtworzenie filmu „Ogień nie do ugaszenia” Haruna Farockiego z 1967 roku oraz „Roy Cohn/Jack Smith” (1994) – reinterpretację performansu Rona Vawtera, który mistrzowsko wcielił się w postacie dwóch skrajnie różnych homoseksualistów – republikańskiego prawnika Roya Cohna i performera-filmowca Jacka Smitha. Przez trzy dni przeglądu po zakończeniu projekcji zapraszamy na spotkania tematyczne z udziałem reżyserki i zaproszonych gości.
