Muzea a wspólnota – Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Olga Kaczmarek w rozmowie z Dariuszem Stolą i Geneviève Zubrzycki

  • Muzea a wspólnota – Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

    Wystawa "The Family of Man", 1959, Warszawa, Teatr Narodowy. Fotografia z archiwum Eustachego Kossakowskiego

Zapraszamy na dyskusję otwierającą cykl „Muzea a wspólnota”, jedną z części tegorocznego Muzeum Otwartego.

W ramach pierwszego spotkania z cyklu „Muzea a wspólnota” będziemy przyglądać się Muzeum Historii Żydów Polskich. Olga Kaczmarek z Instytutu Kultury Polskiej będzie rozmawiać z Dariuszem Stolą, dyrektorem MHŻP, oraz Geneviève Zubrzycki, autorką głośnej książki “Krzyże w Auschwitz. Nacjonalizm i religia w postkomunistycznej Polsce”.

“Muzeum a wspólnota” to seria spotkań realizowanych we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej UW,  której celem jest przyjrzenie się społecznej funkcji współczesnych muzeów.

Muzea należą dziś do najpopularniejszych instytucji kultury. Ich profil, ekspozycje oraz inne działania stają się często przedmiotem debat angażujących artystów, historyków, krytyków, a także szeroką publiczność i polityków. W toku tych dyskusji, zwłaszcza wokół placówek o charakterze narodowym lub przedstawiających istotne wątki polskiej historii, stawiane są podstawowe pytania na temat kształtu i charakteru wspólnoty.

Pytania o to, do kogo adresowane są wystawy, kogo przyciągają, jak definiowane są towarzyszące im wydarzenia, są tym samym pytaniami o negocjowaną za pomocą tych praktyk definicję narodu, społeczeństwa oraz istotnych dla nich wartości. Szczególnie mocno ujawnia się to w momencie kryzysów, ujmowanych obecnie w dyskursie jako przejawy wojny kulturowej, w której dochodzi do zderzenia wartości i postaw liberalnych i konserwatywnych, lewicowych i prawicowych, „postępowych” i „tradycjonalistycznych”.

Celem projektu ”Muzeum a wspólnota”, realizowanego we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej UW, jest zbadanie strategii komunikacyjnych i próba analizy porównawczej konstrukcji tożsamościowych ważnych polskich muzeów: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Historii Żydów Polskich, Muzeum Historii Polski, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum Chopina. Każde z nich ma inny przedmiot zainteresowania: od encyklopedycznej prezentacji dziedzictwa, przez historię mniejszości narodowej, sztukę współczesną i nowoczesną po wydarzenie historyczne i konkretną postać. Wszystkie jednak w istotny sposób odnoszą się do symboli i wartości obecnych we współczesnej debacie publicznej.

Wybrane w tym projekcie muzea mają charakter centralny - zlokalizowane są w Warszawie; przyciągają zatem zarówno publiczność lokalną, ogólnopolską, jak też turystów zagranicznych. Wszystkie one bądź zostały otwarte po 2000 roku, bądź przeszły zasadnicze przekształcenie ekspozycji i polityki komunikacyjnej. Badanie będzie próbą rozpoznania polityki muzeów, a także rzeczywistego kształtu prowadzonej za ich pośrednictwem debaty o wspólnocie.

Cykl otwartych dla publiczności spotkań będzie podsumowaniem i dopełnieniem kwerend. Badacze rozmawiać będą z dyrektorami sześciu uczestniczących w projekcie placówek oraz polskimi i zagranicznymi specjalistami w dziedzinie muzeologii, których zaproszenie ma na celu nie tylko poszerzenie perspektywy badawczej, ale też włączenie refleksji na temat polskich muzeów do międzynarodowej debaty.

Geneviève Zubrzycki wykłada socjologię na Uniwersytecie Michigan. Kieruje Centrum Studiów Rosyjskich, Wschodnioeuropejskich i Eurazjatyckich, a także tamtejszą Katedrą Studiów Polskich. Zajmuje się problematyką związków tożsamości narodowej z religią, pamięcią zbiorową i mitologią. W swoich pracach podejmowała kwestię miejsca symboli religijnych w sferze publicznej. Jej książka "Krzyże w Auschwitz. Nacjonalizm i religia w postkomunistycznej Polsce" została przełożona na polski (Nomos 2014). Wkrótce ukaże się jej kolejna praca, "Beheading the Saint: Nationalism, Religion and Secularism in Quebec" (University of Chicago Press 2016), która wyjdzie po polsku w 2017 roku. Obecnie kończy pracę nad trzecią książką, tym razem dotyczącą trwającego w Polsce odrodzenia życia żydowskiego oraz zainteresowania nieżydowskich Polaków sprawami żydowskimi.

Dariusz Stola - dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich. Historyk, profesor w Instytucie Studiów Politycznych PAN i w Collegium Civitas, członek zespołu Ośrodka Badań nad Migracjami UW. W swoich badaniach zajmował się historią stosunków polsko-żydowskich, historią PRL i historią migracji międzynarodowych w XX w. Opublikował ponad 100 artykułów naukowych i 10 książek, w tym: "Nadzieja i zagłada" (1995); "Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967-1968" (2000); "Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1948-1989" (2010); "PRL: trwanie i zmiana" (2003, z M. Zarembą); "PZPR jako machina władzy" (2012, z K. Persakiem); "Patterns of Migration in Central Europe" (2001, z C. Wallace) i trzy podręczniki historii dla szkół średnich. Jest wieloletnim wykładowcą akademickim, uczestnikiem projektów badawczych oraz członkiem rad naukowych szeregu polskich i międzynarodowych instytucji i czasopism.

Zobacz także:

Inne archiwalne wydarzenia z tego cyklu:

DzieńGodzinaNazwa wydarzeniaMiejsce wydarzenia
18:00 Spotkanie Muzeum a wspólnota – Muzeum Powstania WarszawskiegoSpotkanie z Dariuszem Gawinem i Christianem Karnerem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Sala na Pańskiej
Pańska 3, Warszawa
18:00 Spotkanie Muzea a wspólnota – Muzeum Narodowe w Warszawiespotkanie z Agnieszką Morawińską i Davidem Flemingiem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Spotkanie Muzea a wspólnota – Muzeum Fryderyka Chopina w WarszawieSpotkanie z Maciejem Janickim i prof. Anno Mungenem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Pańska 3, Warszawa
18:00 Spotkanie Muzea a wspólnota – Muzeum Historii PolskiSpotkanie z Robertem Kostro i Marią Kobielską Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Pańska 3, Warszawa