KINO MSN #4
Piotr Wyrzykowski, „Ferma ludzka” i Ulrich Seidl, „Safari”
Kadr z filmu Ulricha Seidla, „Safari”, Austria, 2016.
[Para pozuje do zdjęcia przy nieżywej zebrze. Mężczyzna trzyma strzelbę, obejmuje uśmiechniętą partnerkę.]
Kadr z filmu Piotra Wyrzykowskiego, „Ferma ludzka”, 1994.
[Zbliżenie na twarz Piotra Wesołowskiego. Oczy zamknięte, w ustach gruba plastikowa rurka.]
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Festiwal Millennium Docs Against Gravity zapraszają na filmowy czwartek online w ramach cyklu KINO MSN.
W cyklu filmów towarzyszących wystawie „Wiek półcienia. Sztuka w czasach planetarnej zmiany” prezentujemy prace korespondujące z tematami podejmowanymi przez artystów i artystki biorących udział w, czekającej na swoje otwarcie, ekspozycji. Częścią prezentowanego w sieci przeglądu są, między innymi, filmy znajdujące się w Filmotece Muzeum i wybrane tytuły z repertuaru Festiwalu Millennium Docs Against Gravity.
Dnia 23 kwietnia 2020 roku, o godz. 19:00 i 19:15, na naszym kanale YouTube, zaprezentujemy dwa filmy:
Piotr Wyrzykowski, „Ferma ludzka”, 1994, 2’43 min.
Film to dokumentacja performansu, który Piotr Wyrzykowski wykonał w ramach pleneru w miejscowości Wesołowo, podczas studiów na gdańskiej PWSSP w Pracowni Intermedialnej prowadzonej przez Witosława Czerwonkę.
Podczas akcji artysta symbolicznie wszedł w rolę zwierzęcia hodowlanego. Nagi, podłączony do rur – jedną z nich przyjmował płyny, druga zaś odprowadzała jego mocz – leżał nieruchomo przez kilka godzin we wnętrzu szopy.
Działanie eksplorowało możliwości przedłużenia własnego ciała poza jego fizyczne granice. Traktując ciało jako tożsame ze świadomością, w performansie tym artysta utożsamił się z biologicznym cyklem przemian, który przechodzi każda materia, a do którego zredukowane zostają przez ludzi zwierzęta hodowlane.
Ulrich Seidl, „Safari”, Austria, 2016, 88 min.
Ulrich Seidl wraca do Afryki – ostatnim razem był tu, realizując pamiętną fabułę „Raj: miłość”, o seksturystyce starszych białych kobiet. Tym razem portretuje austriackich myśliwych, zażywających uroków mordowania zwierząt w rezerwacie.
Wszystko jest jak najbardziej legalne – każde zwierzę jest odpowiednio wycenione, miejscowa ludność zarabia pieniądze na obsłudze gości (myśliwy w tydzień wydaje tyle, ile normalny turysta w dwa miesiące), tworzą się miejsca pracy i infrastruktura – cały biznes jest prowadzony przez Austriaka, który przeniósł się na Czarny Ląd.
Film jest okrutnym rewersem programów przyrodniczych – widzimy śmierć i cierpienie zwierząt, fizyczne podniecenie myśliwych; ludzi, którzy przyznają sobie prawo do panowania nad naturą i czerpią satysfakcję z zadawania śmierci. Jak każda społeczność, tworzą oni swoje magiczne rytuały, które podtrzymują ich wspólnotę.
Seidl portretuje ich w swoim stylu – bezlitośnie, ironicznie i ze swoistym dystansem. Jego bohaterowie starają się wytłumaczyć, co ich pociąga w polowaniu, dorabiając do pierwotnych instynktów pseudofilozoficzne teorie będące echem tych, które w połowie ubiegłego stulecia doprowadziły do śmierci milionów ludzi. Seidl zdziera maskę z „cywilizowanych” Europejczyków, pokazując ledwie skrywany rasizm, obojętność na biedę i fascynację przemocą.
Film to przejażdżka po jego stałych motywach: brzydota ludzkiego ciała (zderzona z ciałami umęczonych zwierząt), obraz człowieka realizującego swoje mroczne żądze bez dbania o interes innych. Bohaterowie Seidla to zwykli mieszczanie – emeryci, nastolatki i zamożna klasa średnia. Seidl podchodzi do nich tak blisko, jak to możliwe – opowiadają oni o swoich emocjach bez żadnych zahamowań.
Wybrane nagrody: 2016 – MFF Wenecja, 2017 – MFF Rotterdam, 2016 – MFF Toronto
