Ciemna materia świata sztuki
O związkach pomiędzy polem widzenia i grawitacją artystycznego wszechświata
Drugie spotkanie nowego cyklu seminariów Wolnego Uniwersytetu Warszawy nosi tytuł „Ciemna materia świata sztuki, czyli o związkach pomiędzy polem widzenia i grawitacją artystycznego wszechświata” i dotyczy ciemnej materii sztuki.
Hipoteza spopularyzowana przez Gregory'ego Sholette'a - artystę, aktywistę i teoretyka z Nowego Jorku - jest jedną z najciekawszych prób wytłumaczenia i krytyki praw artystycznego wszechświata, sformułowaną w ciągu ostatniej dekady. Ciemna materia jest metaforą zaczerpniętą z astrofizyki do opisu tej części świata sztuki, która, pomimo swojej niewidoczności, stanowi 90% jego społecznej masy i podtrzymuje siły grawitacji napędzające artystyczny obieg. Artystyczna ciemna materia składa się z amatorów, artystów zapomnianych, przegranych artystycznej konkurencji, twórców intencjonalnie wychodzących poza artystyczne konwencje. Wszystkich tych, którzy znajdują się poza polem widzenia oficjalnego obiegu sztuki.
W swojej książce Sholette stara się dowieść, że artystyczna ciemna materia nie dość, że jest ekonomicznie i symbolicznie eksploatowana, to spełnia istotną rolę rozsadnika nowych artystycznych idiomów, które wykraczają poza zblatowanie oficjalnego obiegu sztuki. W trakcie Czytanek zastanowimy się, na ile koncepcje wytworzone przez Sholette'a w kontekście Nowego Jorku mają przełożenie na sytuację w Polsce. Szczególnie interesujące będzie zestawienie jego hipotezy z diagnozą polskiej sceny artystycznej przedstawionej na obecnie trwającej wystawie „Co widać. Polska sztuka dzisiaj”.
Spotkanie odbywa się w ramach „Czytanki dla Robotników Sztuki 2014: O Nędzy Projektowego Życia”. Wolny Uniwersytet Warszawy reaktywuje swój popularny cykl Czytanki dla Robotników Sztuki. Tym razem seria seminariów będzie dotyczyć nędzy projektowego życia. WUW: „Weźmiemy pod lupę społeczną formę projektów kulturalnych, rozumianych jako specyficzny sposób aranżowania produkcji artystycznej, który wpływa na życie producentów sztuki, formatuje tworzone dzieła czy organizowane działania. Szczególną uwagę poświęcimy wewnętrznym sprzecznościom projektowego systemu produkcji, w którym elastyczność sąsiaduje z prekarnością, krótkoterminowość z brakiem stabilności, swoboda z konkurencją, celebrycka patyna z nędzą artystów.
Nasze rozmowy będą podparte wspólną lekturą kluczowych, a jeszcze nieprzetłumaczonych, tekstów dotyczących różnych aspektów produkcji artystycznej w późnym kapitalizmie. Czytanki będą nie tylko okazją do zapoznania się z tymi teoriami, ale przede wszystkim do wymiany doświadczeń oraz kolektywnej refleksji nad pracą i życiem współczesnych producentów kultury. Tegoroczna seria seminariów obraca się dookoła takich zagadnień, jak: projektowe urządzenia produkcji kulturalnej; ciemna materia sztuki; fabryki kreatywności i artystyczny sposób produkcji; bieda, prekarność i koszty projektowego życia; praca biopolityczna i sabotaż produkcji artystycznej; sztuka jako dobro wspólne”.
Serię spotkań prowadzi Kuba Szreder, jeden z założycieli WUW, niezależny kurator i teoretyk sztuki. W seminariach będą brali udział dodatkowo zaproszeni goście specjalni - artyści i teoretycy. We współpracy z Wolnym Uniwersytetem Warszawy, Fundacją Bęc Zmiana i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Teksty na obecne seminarium:
Gregory Sholette, „Dark Matter. Art and Politics in the Age of Enterprise Culture”, fragmenty rozdziałów:
„Introduction: the Missing Mass”, str. 1 - 8
„Glut, overproduction, redundancy!”, str. 116 - 134
Teksty można znaleźć na stronie www.wuw-warsaw.pl albo otrzymać pod adresem szymon@beczmiana.pl. Seminarium będzie poprzedzone krótkim wstępem, przybliżającym teksty i omawianą problematykę.