Performans

Opis pochodzi ze strony Filmoteki Muzeum

W filmie Działanie na modelu studenci wykonują czynności na leżącym człowieku – zmieniają jego ułożenie, zabierają bądź dodają kolejne rekwizyty. Uczestnicy ćwiczenia nakładają przykładowo modelowi na twarz koszulkę przedstawiającą ludzką czaszkę, malują jego ręce i nogi, a potem wręczają mu pędzel. Obiekt działań chętnie włącza się w ćwiczenie, współgrając ze studentami. Jak mówi sam Zbigniew Libera, w tym ćwiczeniu model staje się „czymś w rodzaju blejtramu, który tym tylko się różni od prawdziwego, że intensywnie odczuwa”. Tak samo jak w pracy Działanie (Modele, Przedmioty, Materiały) znaczącą rolę w Działaniu na modelu odgrywa spontaniczność i umiejętność wytworzenia impulsów zachęcających pozostałych uczestników do działania.

Warto w tym miejscu odwołać się do akcji Działania z 1972, zainicjowanej przez duet KwieKulik. W trakcie wydarzenia zostały stworzone stanowiska poświęcone poszczególnym rodzajom działalności artystycznej: sztuki wizualne, poezja, muzyka, literatura. Do udziału w akcji zostali zaproszeni specjaliści z różnych dziedzin, którzy w danym stanowisku mieli wykonać działanie związane z konkretnym rodzajem sztuk.

Interesujące jest to, że w odróżnieniu do działań artystów z lat 60. i 70. w praskim Studiu Formy Otwartej istniała możliwość zmiany zasad działania w ich trakcie. Między innymi to skłania Zbigniewa Liberę do zajęcia miejsca na modelu (siada na nim). Tym samym artysta staje się jednocześnie podmiotem i przedmiotem gry. Studenci chętnie wykorzystują „nowy” i posłuszny materiał, przykładowo malując mu twarz czy każąc wielokrotnie czytać jedno zdanie.

Opis na podstawie: Ł. Ronduda, Studio Formy Otwartej Zbigniewa Libery, Praga 2011; Ł. Ronduda, Działania, „Piktogram”, 2006, nr 5/6.

(MK)