Kolekcja

Teresa Tyszkiewicz (1953–2020)

Teresa Tyszkiewicz (ur. 1953 r. w Ciechanowie, zm. 2020 r. w Paryżu) rozpoczynała swoją drogę twórczą w kręgu polskiej neoawangardy lat 70., tuż po ukończeniu inżynierskich studiów na Politechnice Warszawskiej. Artystka od początku odrzucała, charakterystyczne dla tamtego czasu, konceptualne i intelektualne wyznaczniki twórczości awangardowej, skupiając się w swoich pracach na bardzo cielesnym i sensualnym eksplorowaniu czysto materialnego wymiaru rzeczywistości, odartej z językowych naleciałości. Taki charakter mają filmy Tyszkiewicz z końca lat 70 (m.in. „Ziarno”, film znajdujący się w kolekcji Muzeum), dokumentujące cielesne doświadczenie artystki zanurzonej w różnego rodzaju organicznych materiałach (ziarno, ziemia, rośliny, puch etc.), oddanej stricte technologicznym i minimalistycznym operacjom gięcia, ocierania, wkręcania, sypania, etc. Tego typu postawa i praktyka Tyszkiewicz sprawiła, że jej performatywno- organiczna twórczość zyskała wiele feministycznych interpretacji, np. w kontekście écriture féminine oraz drugiej fali feminizmu, waloryzującej związki kobiecości z pierwotną materią. Badaczki podkreślały specyficzną wolność i anarchizm związany z postawą artystyczną Tyszkiewicz, eksplorującą intymne doświadczenie kobiecego ciała, tworzącą w sposób intuicyjny, zmysłowy i emocjonalny, bez obciążenia tradycyjnym akademickim wykształceniem artystycznym oraz w kontrze do modernistycznej sztuki artystów awangardy. Artystka na początku lat 80. stopniowo przeszła od skupienia na filmie eksperymentalnym do performatywnego tworzenia obrazów, których dominującym komponentem była materialność i organiczność. Zaczyna tworzyć tzw. obrazy szpilkowe, o których pisze: „Szpilka, ten biedny przedmiot, stał się dla mnie magiczny. Ukłucie, upór i chęć by go zwalczyć. Szpilka prowokuje mnie i wywołuje nowe propozycje. Jest łagodna po ujarzmieniu, ale w trakcie pracy boję się, bo jest niebezpieczna, atakująca”. 

Prace artystki w kolekcji

Prace artystki w filmotece