Filmoteka Muzeum

Abstrakcyjny film Bruce'a Checefsky'ego powstał w oparciu o scenariusz awangardowego poety, Jana Brzękowskiego, opublikowany w 1930 roku w krakowskiej „Linii” i francuskim magazynie „Cercle et Carré”. Scenariusz był ilustracją teorii Brzękowskiego dotyczących filmu abstrakcyjnego. „Przy tworzeniu abstrakcyjnego scenariusza filmowego”, twierdził poeta, „ma się do wyboru tylko dwie metody: albo powodować się fantazją i uznać ją jako jedyną zasadę twórczości, albo też przyjąć istnienie jakiegoś czynnika normatywnego, który wiąże obrazy w artystyczną konstrukcję”. Odrzuciwszy pierwszą metodę, która poprzez działalność surrealistów zdominowała ówczesną twórczość filmową, poszukiwał możliwości zrealizowania filmu o mocnej konstrukcji, opartego na łączeniu pozbawionych treści anegdotycznej fragmentów – form filmowych – w myśl przyjętej zasady: tożsamości obrazów, podobieństwa czy dopełniania się form, kontrastów, itd. Wybór zasady był drugorzędny i nie wykluczał równoległego stosowania innych. Kluczowe było „zachowanie logiki abstrakcyjnej budowy scenariusza filmowego”. Do nigdy niezrealizowanego pomysłu poety nawiązał Checefsky, tworząc film przy użyciu kamery 35 mm z lat 40., na czarno-białej taśmie pochodzącej z czasów publikacji scenariusza.

Opis na podstawie: J. Brzękowski, Kobieta i koła (scenariusz filmowy), „Linia”, 1931, nr 1, przedruk: M. Giżycki, Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce, Warszawa 1989.
 

(AK)