140 uderzeń na minutę
Dokumentacja fotograficzna

29 czerwca 2016 (Środa)

Wystawa „140 uderzeń na minutę”, przygotowana na tegoroczny Open’er Festival przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, prezentuje związki pomiędzy kulturą rave w latach 90. a sztuką współczesną w Polsce.

„140 uderzeń na minutę. Kultura rave i sztuka w latach 90. w Polsce” to tytuł nawiązujący do liczby uderzeń na minutę w klasycznym techno (140 bpm – beats per minute). Jacek Sienkiewicz, pionier techno w Polsce, którego prace prezentowane są na wystawie, grał w takim tempie w latach 90. Termin rave używany jest na określenie imprez tanecznych z muzyką elektroniczną – głównie techno – które pojawiły się w Polsce wraz z transformacją ustrojową początku lat 90. i były wyrazem często naiwnego, ale i autentycznego optymizmu czasów otwarcia na świat, cywilizacyjnego i technologicznego przyspieszenia.

Kultura rave/techno była następną po punku w latach 80. subkulturą muzyczną, w którą mocno zaangażowali się artyści wizualni zafascynowani sposobami formułowania się wspólnoty rave w reakcji na neoliberalną atomizację, prywatyzację i hierarchizację spo-łeczeństwa. Ponadto, była to kolejna po hipisowskiej subkultura tak bardzo zaintereso-wana wizualnością. Obraz był w niej równie ważny, jak taniec i muzyka. Po raz pierwszy impreza taneczna stała się kolejnym równoprawnym medium artystów wizualnych. Gale-rie zamieniały się w kluby taneczne, a wystawy w imprezy rave.

Artyści wizualni interesowali się obecną w kulturze rave nową figurą artysty samplera – DJ-a i VJ-a – który tworzy prace na żywo z gotowych materiałów. W przeciwieństwie do poprzednich subkultur muzycznych i kierunków artystycznych, artysta sampler walczy o swoją anonimowość i kontestuje dotychczasowe hierarchie kulturowe – podziały na wyróżnionego twórcę i zafascynowanych nim fanów. Artyści interpretowali techno jako kolejną inkarnację awangardowej, aliterackiej sztuki abstrakcyjnej o konstruktywistycznej proweniencji. Wchodząc w relację z ravem interesowali się jego technologicznym wymiarem. Sztuka powstawała tutaj całkowicie mechanicznie, była reakcją na pojawienie się na masową skalę w latach 90. nowych technologii, takich jak komputery osobiste i internet. Sztuka tworzona w kontekście rave’u była kolejnym rozdziałem w historii relacji pomiędzy sztuką a technologią, bezpośrednio zapowiadającym obecną sztukę postinternetową.

W ramach wystawy „140 uderzeń na minutę” szczególnie ważna jest rola, jaką pełnił rave w odniesieniu do tendencji pop w sztuce polskiej lat 90. W przeciwieństwie do tzw. sztuki krytycznej, artyści tych nurtów szukali bardziej inkluzywnych i nieelitarnych form budowania wspólnoty poprzez sztukę.