Muzeum Otwarte 2015
Program edukacyjny
Wykład Susan Buck-Morss, 17.04.2014, fot. B. Stawiarski
Muzeum Otwarte to program wykładów, warsztatów, spotkań i projekcji organizowanych przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Siódma edycja programu to propozycja spojrzenia w kilku kierunkach jednocześnie.
Z jednej strony jest to próba rozszerzenia kontekstu otwierających się tej zimy wystaw:
„Andrzej Wróblewski: Recto / Verso. 1948-1949, 1956-1957” to szeroko zakrojona prezentacja poświęcona ikonie polskiej sztuki powojennej – próba nowej lektury tej twórczości, a tym samym wysiłek jej uruchomienia i pokazania aktualnych aspektów.
Wystawie towarzyszyć będzie seria spotkań z artystami, których twórczość inspiruje się bądź bezpośrednio nawiązuje do gestów i postaw Andrzeja Wróblewskiego. Tym samym będziemy nie tylko próbować zadawać historii współczesne pytania, ale też spoglądać na aktualność z punktu widzenia historii.
W programie „międzypokoleniowe” spotkania Luca Tuymansa z Wilhelmem Sasnalem (prowadzone przez Andę Rottenberg), Marka Sobczyka z Oskarem Dawickim (prowadzone przez Łukasza Gorczycę) oraz spotkanie-pokaz z udziałem Andrzeja Wajdy. Ponadto w programie spacery po wystawie według autorskich ścieżek artystów, historyków sztuki i kuratorów (Wojciecha Bąkowskiego, Doroty Jareckiej, Jana Michalskiego, Agnieszki Szewczyk i innych).
Wystawa „Gdyby dwa morza miały się spotkać”, biorąc za temat ciało w sytuacji politycznego konfliktu, buduje szeroki – a przez skupienie się na niedawnych wydarzeniach – bardzo współczesny kontekst dla twórczości Andrzeja Wróblewskiego. Tłem dla prezentowanych prac artystów głównie z Bliskiego Wschodu, ale także z Chin, Singapuru, Ukrainy oraz Polski, jest bezprecedensowa fala protestów, jaką obserwowaliśmy w ostatnich latach w różnych regionach świata, w tym przede wszystkim Arabska Wiosna.
Wystawie towarzyszą wykłady i dyskusje przyglądające się językowi oraz dynamice tych społecznych niepokojów (Jalal Toufic, Rasha Salti, Nataliya Gumenyuk), a także projekcje filmów artystów (Maha Maamoun, Jumana Manna).
Poza tym w programie przewidziane są dwa cykle tematyczne:
„Poza kadrem / Poza centrum. Alternatywne historie performansu” to kontynuacja ubiegłorocznej serii poświęconej teoriom performansu, organizowana we współpracy z André Lepeckim. Tym razem z zaproszonymi gośćmi – z Japonii, Brazylii, Słowenii, Portugalii oraz Rosji – spróbuje on rzucić wyzwanie dominującym narracjom i poszukać paralelnych historii performansu na obszarach słabo zbadanych i traktowanych dotąd jako peryferyjne względem osi Nowy Jork – Paryż. Wykłady i seminaria poprowadzą: Raiji Kuroda, Claudia Calirman, Verónica Metello, Nataša Petrešin-Bachelez oraz Sasha Obukhova.
Jakie przemiany społeczne doprowadziły do eksplozji autobiografizmu? Jak w konstrukcjach biograficznych i autobiograficznych przejawia się duch czasu i duch kultury? Jak przetwarza się w nich historię i jakich narzędzi używa się do rozpoznania przeszłości i teraźniejszości? Na te i inne pytania wspólnie ze swoimi gośćmi (Ingą Iwasiów, Weroniką Szczawińską, Kazimierą Szczuką, Barbarą Wysocką) odpowiedzi szukał będzie Marek Beylin w cyklu „Biografia, autobiografia, społeczeństwo”. Cykl ten towarzyszy publikacji biografii Aliny Szapocznikow jego autorstwa, która ukaże się w serii „mówi muzeum” Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i wydawnictwa Karakter.
Program Muzeum Otwartego inspiruje się teorią Formy Otwartej Oskara Hansena. W jego duchu kładziemy nacisk na proces wspólnego uczenia się, który zastępuje tradycyjne hierarchiczne przekazywanie wiedzy. Inspirujemy się również Hansenowskim zanegowaniem prymatu specjalistów, dążeniem do ciągłego przekładania ich wiedzy na kategorie zrozumiałe dla wszystkich. Staramy się wkraczać na zasadzie „publicznego amatora” w zamknięte „czarne pudełka” wiedzy specjalistycznej: rozbrajać zbyt nieruchome całości, niedowierzać z góry przyjętym oczywistościom, proponować alternatywy.
Tak pojęta wiedza jest nieustającym wysiłkiem rozumienia – szukania i nadawania sensów, a tym samym przestrzenią komunikacji. Stąd kluczowe miejsce Audytorium w budynku (tak aktualnym, jak i przyszłym) Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, gdzie wiedzę, poglądy i perspektywy ciągle się negocjuje, gdzie są one w ciągłym ruchu i napięciu. Jednocześnie, ważna jest dla nas budowa wspólnego słownika dla różnych dziedzin – to wielość postaw i perspektyw pokazuje rzeczywistość w jej złożoności i dynamice. Muzeum Otwarte to muzeum otwartej wiedzy.
